1.7 : Solunum Yolunun Fiziksel Değerlendirmesi III: Palpasyon

Solunum yolunun fiziksel değerlendirmesi, olası sağlık sorunlarının belirlenmesinde kritik öneme sahiptir. Bu değerlendirmenin önemli bir bileşeni, sağlık hizmeti sağlayıcılarının vücutta anormallikler olup olmadığını değerlendirmek için kullandıkları bir teknik olan palpasyondur. Bu içerik, solunum yolunu değerlendirmede palpasyon yöntemini, torasik palpasyon ve dokunsal fremitusa odaklanarak inceler.

Torasik Palpasyon

Torasik palpasyon, hassasiyeti, kitleleri, lezyonları, solunum hareketleri ve vokal fremitusu tespit eder. Hemşire, hastayı göğüs duvarının ön ve arka kısımlarında hareket aralığı ve simetrisi açısından değerlendirir. Bu prosedürde, başparmaklar göğüs duvarının kostal kenarı boyunca veya sırasıyla ön ve arka değerlendirmeler için 10. kaburga seviyesinde omurgaya bağlı olarak yerleştirilir.

İnhalasyon ve ekshalasyon sırasında hemşire, normal koşullar altında simetrik olması gereken başparmakların hareketini gözlemler. Azalmış göğüs hareketi kronik fibrozis hastalığı gösterebilirken, asimetrik hareket kırık kaburgalara, travmaya, plörezi veya tek taraflı bronşiyal obstrüksiyona bağlı solunum sabitlenmesi gösterebilir.

Palpasyon sırasında trakea pozisyonu da değerlendirilir. Normal bir trakea orta hattadır ve sola veya sağa doğru herhangi bir sapma gerginlik pnömotoraksı, boyun kitlesi, pnömonektomi veya lober atelektaziyi gösterebilir.

Taktil Fremitus

Taktil fremitus, konuşmadan kaynaklanan ve palpasyonla tespit edilebilen göğüs duvarı titreşimlerini ifade eder. Bu, ünsüz seslerde en belirgindir ve göğüs duvarının kalınlığı, sesin perdesi ve büyük bronşların göğüs duvarına yakınlığı gibi çok sayıda faktöre bağlı olarak değişir.

Taktil fremitusu değerlendirmek için hemşire ellerini hastanın göğüs kafesine koyar ve hastadan "doksan dokuz" veya "bir, bir, bir" gibi ifadeleri tekrarlamasını ister. Titreşimler ellerin palmar yüzeyleri veya uzatılmış ellerin ulnar yönü ile tespit edilir.

Fremitus, büyük bronşların göğüs duvarına en yakın olduğu yerde en belirgindir. Sağ tarafta daha belirgindir ve ön göğüs duvarının üzerinde azalır veya kaybolur. Ancak amfizemli hastalarda neredeyse hiç taktil fremitus görülmezken, pnömonili hastalarda etkilenen lobda artmış fremitus görülebilir.

Artmış fremitus, akciğerin sıvılaştığı veya yoğunlaştığı durumları gösterebilir; örneğin pnömoni, akciğer tümörleri, kalın bronşiyal sekresyonlar veya plevral efüzyon. Öte yandan, azalmış fremitus akciğer hiperinflasyonunu (örn. fıçı göğüs) veya plevral efüzyonu gösterebilirken, fremitusun olmaması pnömotoraks veya atelektaziyi gösterebilir.

Sonuç olarak, hem palpasyon (özellikle torasik palpasyon) hem de taktil fremitus, solunum yolunun fiziksel değerlendirmesinde önemli bir rol oynar. Bu teknikleri anlayarak, sağlık profesyonelleri olası solunum sorunlarını daha iyi teşhis edebilir ve tedavi edebilir.