3.15 : Akut Solunum Yetmezliği V: İşbirlikçi Bakım

Akut solunum yetmezliğinin tedavisi, altta yatan neden, genel sağlık durumu ve şiddet gibi faktörlere bağlı olarak değişir. Erken teşhis için bir sağlık ekibi işbirliği gereklidir; genellikle arteriyel kan gazı analizi yoluyla yapılır. Temel hedef, nedeni belirlemektir ve tedavi stratejileri, ventilasyon/perfüzyon (V/Q) uyumsuzluğu, şant veya difüzyon bozukluğu gibi durumlara göre ayarlanır.

Tedaviye yanıt, solunum durumu, arteriyel kan gazları (ABG) ve klinik iyileşme belirtilerine göre sürekli takip edildiğindedn emin olun. Solunum bakımının hedefleri arasında yeterli oksijenasyon ve ventilasyonun sürdürülmesi ve asit-baz dengesizliğinin düzeltilmesi yer alır.

Solunum Desteği

Oksijen tedavisinin temel amacı hipoksemiyi düzeltmektir. Hastanın genel durumu, solunum yetmezliği derecesi, hava yolunu açık tutma yeteneği, cihazın sağladığı oksijen konsantrasyonu ve spontan solunum yeteneği göz önünde bulundurularak uygun bir cihazla oksijen verilmelidir. Başlangıçta, düşük akışlı oksijen tedavisi 1 ila 2 L/dakika hızında burun kanülü ile veya %24 ila %28 oranında bir Venturi maskesi aracılığıyla sağlanabilir. Yanıt vermeyen hastalarda daha yüksek oksijen konsantrasyonu içeren mekanik ventilasyon gerekli olabilir.

Sekresyonların Hareketlendirilmesi

Sekresyonları etkili bir şekilde yönetmek için doğru pozisyonlama, etkili öksürme, göğüs fizyoterapisi, aspirasyon, nemlendirme, hidrasyon ve mümkün olduğunda erken yürüme gibi çeşitli teknikler kullanılabilir.

Hastanın pozisyonu dik oturmayı, tripod bir pozisyon benimsemeyi, yan pozisyonlamayı ve pasif solunum egzersizlerine yapmayı içerebilir. Öksürmeyi teşvik etme, huff, artırılmış veya aşamalı öksürük yoluyla sağlanabilir. Göğüs fizyoterapisi teknikleri, perküsyon ve titreşim gibi, öksürme ile temizlenmeyen sekresyonları gevşetebilir.

Aspirasyon, hava yolunu kalın sekresyonlardan temizlemek için burundan veya ağızdan bir kateter yerleştirilerek gerçekleştirilir. Sekresyonların kurumasını önlemek ve kalınlıklarını azaltmak için yeterli nemlendirme esastır, böylece nebülizatörlerle verilen steril normal tuzlu su veya mukolitik ilaçların aerosolleri kullanılarak daha kolay çıkarılabilirler.

Sekresyonları inceltmek ve uzaklaştırılmasını kolaylaştırmak için uygun hidrasyon çok önemlidir. Günde 2 ila 3 L yeterli sıvı alımı, nemli mukoza zarlarının korunmasına yardımcı olur, uygun siliyer temizliği teşvik eder ve kontrendike olmadığı sürece tutulan salgıların harekete geçirilmesine yardımcı olur.

İlaç tedavisi

Seçilen ilaç tedavisi, altta yatan nedene bağlıdır ancak şunları içerebilir:

• Bronkodilatörler, akciğer kaslarını gevşeterek ve hava yollarını genişleterek daha kolay nefes almayı kolaylaştırır ve solunum fonksiyonunun iyileştirilmesini sağlar,
• Kortikosteroidler, hava yolu inflamasyonu etkili bir şekilde azaltan güçlü anti-inflamatuar ilaçlardır,
• Antibiyotikler bakteriyel enfeksiyonlarla savaşır,
• Antiviral ilaçlar grip gibi viral enfeksiyonları tedavi eder,
• Fazla sıvının atılması: Kalp yetmezliği gibi durumlarda akciğerlerdeki fazla sıvıyı azaltır,
• Sedatifler ve analjezikler mekanik ventilasyondaki hastaların konforunu artırır,
• Vazopressörler, akut solunum yetmezliğinin potansiyel bir nedeni olan septik şoklu hastalarda kan basıncını yükseltir.

Beslenme desteği

Yeterli beslenme, bağışıklık sistemini desteklemek, yara iyileşmesini kolaylaştırmak, kas kütlesini korumak ve solunum kası fonksiyonunu optimize etmek için çok önemlidir. Dikkate alınması gereken bazı genel yönergeler şunlardır:

• Kalori Alımı: Akut solunum yetmezliği olan hastaların enerji gereksinimleri artmıştır. Ancak, aşırı beslenme karbondioksit üretimini ve oksijen tüketimini artırarak solunum yetmezliğini kötüleştirebileceğinden dengeyi sağlamak çok önemlidir. Kalori alımı hastanın kilosuna, yaşına ve genel sağlığına göre kişiselleştirilmelidir.
• Protein Alımı: Yeterli protein alımı kas kaybını önler ve kritik hastalarda solunum kas gücünü korur.
• Mikronutrientler: C vitamini, D vitamini, Çinko ve Selenyum gibi belirli vitaminler ve mineraller bağışıklık fonksiyonunda ve yara iyileşmesinde önemli bir rol oynar.
• Omega-3 Yağ Asitleri: Anti-inflamatuar özellikleriyle omega-3 yağ asitleri, yetmezlik durumlarında solunum faydaları sağlama konusunda büyük potansiyele sahiptir.

Sonuç

Akut solunum yetmezliğine kapsamlı bir yaklaşım, solunum desteği, hedefli ilaç tedavisi ve beslenme müdahalelerinin bir kombinasyonunu içerir. Bu stratejiler, altta yatan sorunları düzeltmeyi, yeterli oksijenasyonu ve ventilasyonu sürdürmeyi ve hastanın genel refahını desteklemeyi amaçlamaktadır.