8.3 : Lagging Strand Synthesis

Çift zincirli DNA'daki tamamlayıcı zincirler, farklı hızlarda kopyalanır Zincirlerden birinde, replikasyon süreci sürekli ve hızlıdır. Bu yeni oluşan yavru zincire öncü zincir denir. Diğer zincirde replikasyon süreci kesintilidir, nispeten yavaştır ve diğerinden biraz daha geç başlar.

Bu yavru zincire, gecikmeli zincir denir. DNA polimeraz, yalnızca 5'3'yönünde DNA sentezleyebilir. Bu nedenle, öncü zincir sürekli olarak sentezlenir.

Ancak, DNA polimeraz, gecikmeli zincirde 3'5'yönünde DNA sentezleyemez. Bu problemin üstesinden gelmek için, 5'3'yönünde DNA sentezi aralıklı olarak gerçekleştirilir. Replikasyon çatalının açıklığının yakınında bulunan enzim DNA primaz, DNA sarmalı çözülürken gecikmeli zincir üzerinde birçok RNA primeri sentezler.

Daha sonra DNA polimeraz, bir sonraki primerle karşılaşana kadar, primerin üzerinde DNA sentezler. Primaz tarafından gerçekleştirilen bu primer sentezi döngüsü ve ardından polimeraz tarafından gerçekleştiren DNA uzaması gecikmeli zincir boyunca devam eder. Elde edilen kısa DNA fragmentleri, Okazaki fragmentleri olarak bilinir.

RNaz H enzimi daha sonra Okazaki fragmentleri arasına dağılmış RNA primerlerini giderir. Daha sonra başka bir DNA polimeraz, RNA primerlerinin giderilmesinden sonra kalan boş yerleri doldurur. Ancak, DNA polimeraz Okazaki fragmentleri arasında bulunan boşlukları dolduramaz.

Bu son görev, bir fragmentin 3'ucunu diğerinin 5'ucu ile birleştirerek aralıklı gecikmeli zinciri sürekli zincire dönüştüren, enzim DNA ligaz tarafından gerçekleştirilir.