15.6 : Spektrometria masowa: Fragmentacja alkinu

Fragmentacja alkinów następuje preferencyjnie na wiązaniu węgiel-węgiel między węglem α i β wiązania alkinu, tworząc kation 3-propynylowy (lub kation propargilowy). W alkinach terminalnych istnieje jedyny typ fragmentacji, który daje kation 3-propynylowy. Niepodstawiony kation 3-propynylowy wykazuje pik przy stosunku masy do ładunku wynoszącym 39. W alkinach wewnętrznych kation 3-propynylowy jest podstawiony. Na przykład 2-pentyne fragmentuje się do metylowo podstawionego kationu 3-propynylowego, który następnie pojawia się jako sygnał masowy przy stosunku masy do ładunku wynoszącym 56. Kation 3-propynylowy jest stabilizowany rezonansowo, a odpowiadający mu sygnał masowy jest intensywny w widmie masowym alkinów. Rysunek 1 przedstawia fragmentację 1-pentynu na rodnik etylowy i rezonansowo stabilizowany kation 3-propynylowy.

Rysunek 1: Fragmentacja jonu cząsteczkowego 1-pentynu w celu uzyskania kationu 3-propynylowego.

Innym szlakiem fragmentacji obserwowanym w alkinach terminalnych jest utrata wodoru z węgla sp terminalnego. Powoduje to sygnał masowy o stosunku masy do ładunku o jedną jednostkę mniejszym niż jon cząsteczkowy. Ten pik M–1 jest bardzo intensywny i staje się pikiem bazowym w widmach masowych wielu alkinów, więc może być używany do identyfikacji alkinów.

Rysunek 2: Widmo masowe 1-pentynu.